Moes- en Siertuinvereniging Lutteke Rijn
  • De tuinvereniging
  • Informatie
  • Nieuws
  • Kalender
  • Foto Gallery
  • Recepten
    • Zomeroogst
    • Winteroogst
  • Tips
  • Links
  • Publicaties
  • Archief
    • Aardewerk
  • Contact

Natuurlijke Tips en Weetjes
​

Heermoes
Picture
Heermoes, een bijzondere plant die reeds 300 miljoen jaar geleden voorkwam.
De plant breidt zich uit via het wortelstelsel en elk stukje wortelstok kan een nieuw netwerk vormen.
Ook via het verspreiden van sporen vermenigvuldigt deze plant zich.
 
HEERMOES IS VOOR VEEL TUINDERS EEN DOORN IN HET OOG, MAAR………….
een aftreksel (afkooksel) van heermoes kan je gebruiken als vloeibare meststof voor andere planten en de gerooide heermoes heeft een absolute meerwaarde op de composthoop.
 
Doe 1 kg heermoes en 10 liter water 10 dagen in een afgesloten emmer.
Giet dit mengsel daarna verdund aan als vloeibare meststof

​

Veenmollen
Picture
Veenmollen komen verspreid in Nederland voor, vooral in Zeeland en in de veengronden van Zuid- Holland. Moestuinen zijn daarbij een geliefde plaats vanwege de omgewerkte grond. De veenmol heeft voorkeur voor dierlijk voedsel en eet voornamelijk insecten en andere kleine bodemdieren zoals ritnaalden, rupsen, vlinderpoppen en kevers. Dat is nuttig in de tuin, maar de veenmol gaat daarbij niet omzichtig te werk. Met zijn gegraaf woelt hij jonge plantjes om en knaagt ook aan het wortelgestel van de planten. Daarbij kan hij plaatselijk nogal schade bij tuinders opleveren.
 
Maatregelen
Wanneer u de veenmol een plekje in uw moestuin gunt of probeert om op diervriendelijke wijze de veenmol op afstand te houden staan hieronder een paar tips. 
Tips om schade van veenmollen te voorkomen.
  1. Gebruik nooit slakkenkorrels of insecticiden tegen de veenmol; bedenk dat de veenmol ook schadelijke insecten opruimt. 
  2. Het planten van wortels (peen) lokt veenmollen, omdat zij hieronder graag een nest bouwen. Daar waar de nesten zich bevinden kleurt het loof geel.
  3. Breng tegen de winter hoopjes broeimest of compost aan; hieronder overwinteren de veenmollen in de grond.
  4. Breng een tijdelijke beschoeiing van planken aan rond plantbedden: minimaal 20 cm. diep of plant het plantgoed in afzonderlijke plastic potjes zonder bodem.
  5. Natuurlijke vijanden van de veenmol zijn: katten, kraaien, uilen, mollen, egels en spitsmuizen.

​
​Bijen
Picture
Picture
​Kies voor biologische bloemen- en groentezaden, want chemisch geteelde zaden geven giftige stoffen af in het stuifmeel. 
Bijen oogsten dit stuifmeel als bron van eiwitten, vetten en vitaminen. Bijenlarven hebben vanaf de 3e dag nadat ze uit het ei zijn gekropen deze stoffen nodig.
 
Onze honingbij is helaas niet in staat om stuifmeel met een hogere voedingswaarde te onderscheiden van stuifmeel met een lagere voedingswaarde.
 
Als bijen onvoldoende stuifmeel van onvoldoende kwaliteit voor handen hebben om het broed te voeden dan zullen ze hun eigen lichamelijke reserves aanspreken, waardoor ze zichzelf “uitputten”
Gevolg:                   een korter leven
                                    een grotere vatbaarheid voor ziektes
                                    ondervoede jonge bijen
Picture
Salie
Deze struik heeft donzige, groenblijvende bladeren met een aparte, warmkruidige en doordringende geur, en in de zomer kleine mauve-blauwachtige bloemen. (soms wit of roze)
Gebruik
De uitgesproken smaak wordt nog sterker na het drogen, dus gebruik het met mate, vooral bij varkensvlees, worst en lever om de spijsvertering te helpen.
Van de bloemen kunt u een lichte zomerthee maken en thee van de antiseptische bladeren is goed om te gorgelen bij mond- en keelinfecties.
 
Teelt en vermeerdering
Zet de plant op een zonnige plek in lichte, droge goed doorlatende grond.
Kweek hoofdsoorten op uit zaad. Alle soorten zijn via stekken te vermeerderen. Zet ze 45 – 60 cm uit elkaar. Snoei terug na de bloei en vervang verhouten exemplaren na 4 of 5 jaar.
Picture
Recept uit de Toscaanse keuken.   Stuzzichini di salvia
​
  
 
Saliehapjes
Voor 12 hapjes 2 eieren
Zout en peper
24 verse salieblaadjes
6 anjovisfilets in olie
Olie om te frituren

  1. Klop de eieren met een snufje peper en zout goed los
  2. Was de saliebladeren, dep ze droog en haal ze door de losgeklopte eieren.
  3.  Saliebladeren een halve anjovisfilet, druk de bladeren licht tegen elkaar, prik ze met een cocktailprikker vast en frituur ze kort in hete olie.
  4. Laat de gefrituurde hapjes op keukenpapier uitlekken en serveer direct.
 

Saffraan kweken

Saffraan is het duurste specerij ter wereld. Zelf kweken bespaart geld, maar bovenal zijn de bloemen beeldig.
Het wordt o.a. veel gebruikt in de Marokkaanse keuken om soepen, sauzen en rijstgerechten op smaak te brengen. Het specerij is afkomstig van de  stampers van de saffraankrokus. Zoals je waarschijnlijk al aanvoelt, is dit bolgewasje lastig te kweken. Je hebt wat geluk nodig om ook echt bloemen te krijgen, maar het is zeker de moeite waard om het te proberen!!
Plant de bollen het liefst in augustus/september, in elk geval 1 week voor de eerste vorst. Ze staan graag op een warme plek in de zon en houden niet van natte voeten. Dek de bollen in de winter af met een laag compost of bladeren om ze te beschermen tegen strenge vorst.
Biologische saffraanbollen zijn te bestellen bij Moestuinwebshop.
De saffraankrokus bloeit slechts 8 dagen in de  herfst met paarse, krokusachtige bloemen. Pluk  de uiterst kleine en fragiele stempeldraadjes en laat deze binnen verder drogen. De opbrengst lijkt misschien nihil, maar één saffraandraad is al voldoende om een liter kokend water geel te kleuren.

WINTERGROENTEN
 Midden in de winter oogsten uit eigen tuin? Dat kan en het is niet moeilijk! Het is een kwestie van de  juiste soorten kiezen en op tijd beginnen.
Picture
Pastinaak
 Zaai pastinaak het liefst eind februari al. Het duurt even voor het zaad ontkiemt, dus je kunt er radijs naast zaaien. Tegen de tijd dat de pastinaak een paar blaadjes heeft, kun je de radijsjes al eten. Vanaf oktober kun je pastinaak oogsten.

Picture
Aardperen
 Aardperen, ook wel topinamboer genoemd zijn heerlijk om te eten. Het zijn knollen van de Helianthus tuberosus. Dit zijn superplanten. Ze groeien eigenlijk overal, ook in een pot op het balkon en hebben weinig verzorging nodig. Als de grond niet meer bevriest of bevroren is, kun je vanaf november oogsten. Bovendien zijn de bloemen prachtig!

Picture
Picture
Palmkool
 Zaai palmkool vanaf april. Je kunt het ook in potten kweken. Een plantje per pot volstaat. Hoewel de kool in de volle zon kan, doet hij het ook op schaduwrijke plekken. Je kunt oogsten vanaf september, maar het lekkerste is palmkool, net als boerenkool, na een nachtje vorst.

Slakken
 Dit voorjaar was het een ware plaag: slakken op de moestuin. Ze verraden hun aanwezigheid door aangevreten stengels en bladeren en ook laten ze hun sporen na.
Hoeveel slakken we in onze tuin krijgen, verschilt per jaar. Door de zachte winter en het warme en vochtige voorjaar was het een invasie van slakken op Lutteke Rijn.
De 1e sla- en andijvieplantjes werden al snel door de slakken verorberd.
Gelukkig zijn er natuurlijke methoden om deze diertjes te bestrijden.
BIER            graaf een leeg boterbakje tussen de planten en vul dit met bier. Elke ochtend dit pakje, met de veel 
                    gevangen slakken, legen.
KORRELS     slakkenkorrels strooien van ECOstyle; dit middel is onschuldig voor kinderen, huisdieren, egels, 
                    kikkers en vogels. Na toepassing blijven er geen resten van de slak of slijmsporen over.
KOFFIE        spaar koffiedrap van meerdere dagen en meng dit door de aarde
OPPAKKEN  en afvoeren in de GFT container.

Veenmollen
 Dit jaar ontdekte een van onze leden een veenmol op de tuin, zie de foto FOTOGALLERY  
onderdeel  Dieren. Het is een soort krekel die 3,5 tot 5 cm groot kan worden. Hij gebruikt 
de voorpoten als graafwerktuig en graaft vingerdikke gangen tot een kriskras patroon
vlak onder het grondoppervlak. Hij gebruikt de gang meerdere malen en schuilt vaak onder loopplanken in de tuin. Moestuinen zijn een geliefde plaats vanwege de omgewerkte humusrijke grond en voldoende voedsel. De veenmol heeft voorkeur voor dierlijk voedsel zoals kleine insecten zoals oorwormen, rupsen, regenwormen, kevers. Dat is nuttig in de tuin, maar de veenmol gaat daarbij niet omzichtig te werk. Met zijn gegraaf woelt hij jonge plantjes om en knaagt ook aan het wortelgestel van de planten. Daarmee kan hij plaatselijk nogal wat schade bij tuiniers opleveren.
Heeft u veel last van veenmollen en wilt u deze dieren beheersen of bestrijden, kijk dan op www.biocontrole.nl
Aardappels
  Aardappels zelf poten? Behalve poters kopen, kunt u rond half januari ook wat aardappels in de lengte doorsnijden. Laat ze indrogen en eind maart poot u de zelf gesneden poters.

Citroensap
  Citroensap is een beproefd middel om vuile tuinhanden goed en milieuvriendelijk schoon te maken.

Humus
  Het toevoegen van humus aan tuingrond is belangrijker dan het toevoegen van meststoffen. Door het jaarlijks toevoegen van humus aan de grond houdt zandgrond op den duur meer water vast en kleigrond wordt door het toevoegen van humus luchtiger. Humus werkt als buffer tegen verzuring.

Knolselderij
  Knolselderij is een langzame groeier die zo’n 26 weken nodig heeft om een mooie knol te vormen. Zaai daarom laat in de winter of vroeg in het voorjaar in een voorverwarmde kweekbak of midden voorjaar in een koude bak of onder een cloche.

Loof
  Knip het loof van vaste planten die zijn uitgebloeid niet weg. Niet alleen vormt dit een bescherming tegen de vorst, maar bovendien kunnen die uitgebloeide stengels in de winter een mooi winterbeeld opleveren.

Snoeien van fruitbomen
  Als het droog weer is, kunt u in januari  al de fruitbomen gaan snoeien. Snoeien is nodig om een stevige boom te vormen met sterke takken die het gewicht van de vruchten kunnen dragen. Ook moet er gesnoeid worden om de boom voldoende licht te geven en om ervoor te zorgen dat je  minder kans hebt op schimmelziekten.

Spruitjes
  Spruitjes plukt u van beneden naar boven. De bovenste grote spruit kunt u op dezelfde manier als witte kool klaarmaken.

Perzische groente
  Het oude Perzië is de bakermat van spinazie. Zelfs uit de naam “spinazie”  blijkt dat. Het woord stamt af van het Perzische “aspanakh”, dat “groene hand” betekent. De Chinese veldheer T’ai Tsung uit de Tang dynastie, zond in 647 na Christus bedelbrieven naar naburige heersers omdat hij zo’n zin had in spinazie.

"One Touch of Nature Makes the Whole World Kin" 
- William Shakespeare

 © 2020  Moes- en Siertuinvereniging Lutteke Rijn,   KvK nr.  40447432,   Koudekerk aan den Rijn